“There comes a point where we need to stop just pulling people out of the river. We need to go upstream and find out why they’re falling in.” Desmond Tutu. 

Dit blog pakte mij, raakte mij. Het riep ook vragen in mij op: Wie is Lily Brazel? Wat doet ze en hoe werkt die rivier? Waarom is het zo erg als je erin valt? Wat betekent stroomopwaarts zwemmen? Ik lees snel verder. Een paar regels later wordt duidelijk dat Brazel gestopt is met topsport, gestopt met hockey. Waarom? Waarom juist nu? Een betere vraag komt in mij op nadat ik verder lees: “Waarom ook niet?” of nog beter: “Waarom stopte ze niet eerder?” 

Brazel beschrijft mentale uitputting, die aanwezig was lang voordat Corona om de hoek kwam kijken en de Olympische Spelen werden uitgesteld. Ze beschrijft in de metafoor van Upstream hoe zij stroomopwaarts moest zwemmen, nadat zij moest kiezen tussen haar mentale gezondheid en haar plek in het Australische Nationale hockeyteam. Waar zij koos voor haar mentale gezondheid bevond zij zich plotseling in een rivier, waarin zij probeerde te blijven drijven. Ze besloot op zoek te gaan naar antwoorden en stroomopwaarts te zwemmen: Waarom moest zij een keuze maken tussen een plek in het team en mentale gezondheid? 

Dat Brazel zo’n keuze moest maken, maakt mij als sportpsycholoog in opleiding, maar ook als mens verdrietig. Wat zegt het over ons sportsysteem als wij het normaal vinden als een atleet deze keuze voorgeschoteld krijgt. Wat zegt het over ons sportsysteem als wij ervan uitgaan dat het het één óf het ander is: gelukkig zijn en plezier hebben of presteren. Kunnen deze twee niet hand in hand gaan? 

Brazel beschrijft vervolgens een aantal schokkende, momenten ter aanloop van haar keuze. De do-or-die Olympische kwalificatiewedstrijd tegen Rusland en dan vooral de check-in voorafgaand aan de wedstrijd. Waar de hockeysters, met schouders zwaar hangend onder de druk, niet eerlijk waren over wat zij voelden. Angst dat eerlijk zijn, zou leiden tot minder speelminuten. Het niet durven praten over haar gevoelens met de psycholoog van de hockeybond. Het niet opgesteld worden in de Pro-League wedstrijd tegen Groot-Brittannië, nadat ze tegen de coach was ingegaan.

Het feit dat de hoofdcoach aangeeft dat het niet zijn werk is om mensen te motiveren of hun zelfvertrouwen te verbeteren. Waarbij de coach de één ophemelt en de ander volledig negeert. Uitspraken als “als je het zo niet leuk vindt, kan je weggaan.” Maart 2020, het coronavirus en het nieuws dat de Olympische Spelen zijn uitgesteld. Gevoelens van opluchting, tot gevoelens van leegheid.  

In mei meldt ze het gevoel van verlies in plezier en mentale uitputting bij haar coaches. Zij antwoorden: als je niet toegewijd bent, is een plek in het team onwaarschijnlijk. Een maand of twee sleurt ze zichzelf van de ene training naar de andere, waar het verlangen groeit om plezier te hebben in het spelen voor haar oude club, maar niet wordt aangehoord. Ze meldt aan de staf dat ze zes weken een break nodig heeft van het nationale team en ondertussen wilt trainen met haar club. Met de duidelijke missie om weer in de goede headspace van een atleet te komen en weer plezier te halen uit het hockeyen. Het antwoord van de staf is duidelijk, er komt geen contractverlenging. Brazel probeert nog een middenweg te zoeken en vraagt hen mee te werken. Ze vertellen haar dat het verliezen van plezier en geluk verschilt van een echt mentaal gezondheidsprobleem.   

Ze zal niet de eerste en niet de laatste zijn die de keuze moet maken tussen plezier en presteren. Via een e-mail, met als eerst regel: “Thank you for outlining your intention to leave the program.” valt Brazel in de rivier. 

Kan het dan echt niet hand in hand gaan? Plezier lijkt in dit verhaal op een bijzaak. Plezier hebben, doe je alleen als je net komt kijken in de sport of binnen de lage klassen acteert. Op topsport niveau werk je hard. Hard werken gaat volgens deze staf niet samen met plezier hebben en gelukkig zijn. Het toegewijd zijn, gaat niet samen met plezier hebben en gelukkig zijn. Presteren en winnen is het hoofddoel. Hoe de meiden zich voelen is bijzaak, meer doelpunten maken dan de ander, daar draait het om. 

We weten ondertussen vanuit onderzoek de rol van intrinsieke motivatie in presteren. Het feit dat als mensen het écht leuk vinden wat zij doen, dit de motivatie verhoogt en prestaties bevordert. De input wordt groter, meer toewijding, meer discipline. Dit alles doordat zij er plezier uit halen. Presteren mét plezier. Dus waarom vallen mensen alsnog in deze stroom? Waarom zetten we hockeysters als Brazel voor een keuze tussen plezier en presteren, als we vanuit de wetenschap weten dat plezier en presteren goed samen kunnen gaan, sterker nog: leiden tot duurzame carrières en betere prestaties. Mijn antwoord is heel simpel: ze durven het niet om plezier centraal te stellen. Angst voor een verminderde prestatie. Waardoor er gefocust wordt op presteren, waardoor prestatie vermindert. Eén van de belangrijkste reden waarom een ieder begint met sport, wordt vergeten: plezier maken.

Dus durf plezier centraal te stellen! Laten we er met z’n allen voor zorgen dat niemand meer in deze rivier terecht komt. Lees hier het originele verhaal van Lily Brazel.